سیستم‌های مختلف تقویم
1393/05/05 23:18:32
7/27/2014 11:18:32 PM

یک سسیستم کامل تقویمی، برای هر روز، تاریخ و نام مشخصی دارد. بنابراین یک تقویم بر اساس دوره‌ای هفته‌ای، نه تنها به تنهایی یک سیستم تقویمی کامل نیست بلکه سیستمی نیست که بتواند برای هر روز سال نامی داشته باشد و همچنین سال‌ها را نیز مشخص نمی‌نماید.

ساده‌ترین سیستم تقویمی، سیستمی است که دوره‌های زمانی را از یک تاریخ مشخص می‌شمارد. به عنوان نمونه‌ای از چنین سیسم‌های تقویمی، می‌توان از Julian Day یا Unix Time نام برد. در این سیستم‌های تقویمی عملا تفاوت تنها در انتخاب تاریخ مبدا است در یک مورد خاص، یک مبدا تاریخی متاخرتر انتخاب می‌شود تا اعداد تاریخ کوچکتر شوند. در این روش گاهشماری، محاسبات تقویمی تنها به اضافه کردن و کم کردن اعداد محدود می‌شود.

تقویم‌های دیگر دارای یک یا چند واحد زمانی بزرگتر است.

تقویم‌هایی که دارای یک سطح از دوره‌های زمانی هستند:

  • هفته و شماره روز هفته - این سیستم (بدون شمارش سال و فقط به صورت اعداد افزایشی شماره هفته) خیلی عام نیست. مثلا 4-18 روز چهارم از هفته 18ام.
  • سال و شماره روز در سال، به عنوان مثال ISO 8601 سیستم تاریخ ترتیبی. مثلا 130-1393 روز 130ام از سال 1393.

تقویم‌هایی که دارای دو سطح از دوره‌های زمانی هستند:

  • سال، ماه، و روز - که شامل اکثر سیستم‌های تقویمی، مانند تقویم گرگورین (و تقویم جولین که بسیار شبیه گرگورین است)، تقویم اسلامی، و تقویم عبری می‌شوند.
  • سال، هفته، و روز هفته - به عنوان مثال تقویم ISO Week Date (که بیشتر در سازمان‌های دولتی، مشاغل و محاسبات سال مالی از آن استفاده می‌شود).

تقویم‌هایی که دوره‌های زمانی آنها با یک رویداد دوره‌ای طبیعی، همزمان هستند:

  • تقویم "ماهیانه" که بر اساس حرکت کره ماه (قمر سیاره زمین) تنظیم شده (اشکال ظاهری ماه). برای این نوع از تقویم، می‌توان از تقویم اسلامی نام برد.
  • تقویم "خورشیدی" که بر اساس مشاهده و درک تغییرات فصلی، همزمان شده با حرکت ظاهری خورشید است. مثالی از این نوع تقویم، تقویم ایرانی است.
  • تقویم "سالی-ماهیانه" که بر اساس ترکیبی از شمارش و درکی از تغییرات خورشید و ماه تنظیم می‌شود. "تقویم سنتی چین"، "تقویم هیندو" در هند، یا "تقویم عبری" از این گونه از تقویم هستند.
  • تقویم‌های دیگری هم هستند که ظاهرا با توجه به حرکت سیاره زهره تنظیم و همزمان شده‌اند، که بعضی از تقویم‌های باستانی مصر را شامل می‌شوند. ظاهرا همزمان کردن تقویم‌ها با حرکت سیاره زهره، در درجه اول در مناطق اطراف خط استوا پدیدار شده است.
  • "دوره هفته‌ای" که مثالی از یک نوع گاهشماری است که با پدیده‌های بیرونی و طبیعی همزمان نیست (اگر چه ممکن است منشا ایجاد آن از "فازهای اشکال ماه" باشد که هر ماه مجددا از نو تکرار می‌شوند)

اینکه یک تقویم شامل چندین دوره زمانی تکراری، و یا هم شامل دوره‌های زمانی تکراری و همچنین عناصری غیر تکراری باشد، کاملا موردی معمول است.

تعداد زیادی از تقویم‌ها، تقویم‌های ساده‌تر را به عنوان عناصری جزئی‌تر، در خود ادغام می‌کنند. به عنوان مثال، قوانین تقویم عبری بستگی به دوره هفت روزه تقویم "هفتگی" دارد، بنابراین "هفته" یکی از دوره‌های تقوم عبری است. همچنین استفاده همزمان از دو سیستم تقویمی عمومیت دارد، که معمولا هر یک، دوره‌های زمانی نامرتبطی را ارائه می‌کنند و در نتیجه کل مجموعه تقویم پیچیده‌تری را بوجود می‌آورد. برای مثال تقویم گرگورین هیچ بستگی ذاتی با تقویم هفت روزه "هفتگی" ندارد، اما در جوامع غربی این دو نوع تقویم، همزمان و با هم استفاده می‌شوند و ابزارهای مربوط به تقویم (نمایش و محاسبه)، تاریخ گرگورین و روز هفته را با هم نمایش می‌دهند.

دوره "هفتگی" در سیستم‌های تقویمی مختلفی استفاده شده است (اگرچه اهمیت روزهایی چون جمعه، شنبه و یکشنبه در هر یک از آنها متفاوت است). سیستم‌های روزهای کبیسه، معمولا بر دوره هفتگی تاثیر نمی گذارند. در دوره هفتگی، حتی هنگامی که تاریخ‌های روزهای 10، 11، 12، یا 13، در زمان جایگزینی تقویم گرگورین به جای تقویم جولین در چندین کشور اتفاق افتاد، اختلالی پیش نیآمد.